Gelin böceği, halk arasında daha çok uğur böceği olarak bilinir. Birçok kişi bu böcek türünün uğur böceği olarak anıldığına aşinadır, ancak bazı bölgelerde gelin böceği olarak adlandırılır. Bu adlandırma, yöresel farklılıklara bağlıdır ve ülkemizde en yaygın olarak uğur böceği ismi kullanılır. Bu böceğin uğur getirdiğine inanılması, bu ismin yaygınlaşmasının temel nedenidir.

Gelin böceği, Coccinellidae familyasına ait bir böcek türüdür. Ülkemizde birçok bölgede yaygın olarak rastlanan bu böcekler, genellikle bitkiler üzerinde yaşar. Bu familyada bulunan böceklerin çoğu gelin böceği olarak bilinir. Renkleri genellikle kırmızıdır, ancak beyaz, kırmızı, yeşil ve sarı gibi çeşitli renklerde de bulunabilirler. En büyük boyuta sahip olanları genellikle kırmızı renkte olduğu için, insanlar arasında kırmızı renkte olanlar daha yaygındır. Tropikal bölgelerde gelin böcekleri daha çok mavi ve yeşil renklerde görülürken, ülkemiz ikliminde kırmızı ve üzeri siyah desenli olanları daha yaygındır. Ülkemizde en çok dut ağacı üzerinde bulundukları bilinir ve boyları yaklaşık olarak 0,5 cm'ye kadar büyüyebilir. Bu boyut bazen 0,6 ya da 0,7 cm'ye kadar çıkabilir.

Gelin böceği, insanlar üzerinde ciddi zararlara neden olmaz. Çoğu zaman zararsız olan bu böcek, sadece insanların üzerine konarak rahatsızlık verir. Ancak bazı gelin böcekleri insanları ısırabilir. Bu durumlarda hafif bir acı hissedilebilir, ancak bu ciddi bir problem oluşturmaz. Bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilir, bu nedenle alerji sorunu olan kişiler gelin böceği tarafından ısırıldığında dikkatli olmalı ve belirtiler gözlendiğinde bir doktora başvurmalıdır. Tarımsal alanda ise gelin böcekleri yaprakları tüketerek bitkilere zarar verebilir. Bu durum, bazı çiftçilerin tarım ilaçları kullanmak zorunda kalmasına neden olabilir.

Gelin böcekleri kanatlarını çıkararak uçabilirler ve bu nedenle iyi birer uçucudurlar. Rahatsız edildiklerinde yere düşerek ölü taklidi yaparlar; bu, onların bir savunma mekanizmasıdır. Özellikle ilkbahar aylarında yaygın olarak görülürler ve yumurtlayarak çoğalırlar. Gelişme süreleri yaklaşık 30-60 gün arasındadır. Bir yıl içinde iki kez döl verirler ve bu nedenle hızlı bir şekilde çoğalabilirler. Gelin böceği yaşamı boyunca birçok yumurta bırakır. Bu yumurtaların bazıları kullanılırken, bazıları diğer küçük böcekler tarafından yem olarak kullanılır. Bu nedenle üreme konusunda oldukça başarılı oldukları söylenebilir.

Gelin böcekleri ekosistem içinde önemli bir rol oynar. Zararlı böceklerle beslenmeleri, tarımda doğal bir zararlı kontrolü sağlar. Özellikle yaprak bitleri gibi zararlıları tüketerek bitkilerin sağlığını korur ve biyolojik çeşitliliğin devamını desteklerler. Bu nedenle gelin böcekleri, doğal tarım yöntemlerinde sıkça tercih edilen biyolojik mücadele ajanlarıdır.

Gelin böceği türleri arasında farklı renk ve desenlere sahip olanlar bulunur. En yaygın türleri arasında yedi benekli uğur böceği (Coccinella septempunctata) ve iki benekli uğur böceği (Adalia bipunctata) yer alır. Bu türler, hem estetik görünümleri hem de zararlı böceklerle beslenme özellikleri nedeniyle dikkat çekerler.

Gelin böcekleri, birçok kültürde uğur ve şans sembolü olarak kabul edilir. Eski zamanlardan beri gelin böceklerinin bereket ve mutluluk getirdiğine inanılır. Bu nedenle birçok halk inanışında ve efsanede gelin böceklerine sıkça rastlanır. Ayrıca çocukların ilgisini çeken sevimli görünümleri nedeniyle eğitim ve doğa bilincinin artırılmasında da önemli bir rol oynarlar.