Böcek Kapan Bitkisinin Yapısı

Böcek kapan bitkisi, Dionaea muscipula familyasından olup, ABD'nin güneydoğusundaki sulak alanlarda yetişmektedir. Böcek ve örümcekgiller ile beslenen bu bitki, aynı zamanda sinekkapan bitkisi veya Venüs sinek kapanı olarak da bilinir. Çok yıllık bir bitki olan sinekkapan, etçil bir bitkidir. Dikenli yapraklarını kapatarak, yaprağın üzerinde bulunan avını sıkıştırır. Özel olarak sindirici bir sıvı salgılayarak avını öldürür ve 5-20 gün arasında sindirir. Ayrıca araştırmalar sonucunda sinekkapan bitkisinde elektrik içeren bir mekanizma olduğu iddia edilmektedir. Bitki yapraklarının iki ucunda yer alan tüyler, fiziksel uyarılara dönüşebilme özelliği taşıdığı için avın yaprak üzerindeki hareketini bitkinin elektrik mekanizmasını kullanarak avını yakaladığı gözlemlenmiştir. Böcek kapan bitkisi peat moss adı verilen Baltık torfunda yaşamaktadır. Bu torf minerallerinden arındırılmıştır. Bitki, kökü ile alamadığı besini kapanları ile almak için evrimleşmiş ve kapanları ile avlarını yakalayabilmeye adapte olmuştur. Böcek kapan bitkisi, gereken bütün ihtiyaçlarını kapanları ile almaktadır.

Böcek kapan bitkisi, rozet biçiminde yayılmış dört ile sekiz yaprağı ve de şemsiye görünümlü beyaz çiçekleri ve bir sapı bulunur. Her yaprağının ayası uca doğru bir ip gibi uzar. Bunun iki yanından bir lop yer alır. Lopların kenarlarında kıllar vardır, yani kıllar ile çevrilidir. Üst yüzlerinin ortasına doğru en küçük herhangi bir temasa bile duyarlı olan üç sert kıl bulunur. Bir böcek bu kıllardan herhangi birine dokunursa kapan kapanmaz. Bir kıla dokunduktan sonra yirmi saniye içerisinde tekrar aynı kıla dokunursa kapan harekete geçer ve üst üste gelir, kenarlarındaki kıllar birbirine girerek hayvanı içine alır. Bunun amacı yanlış alarmları önlemektir. Tuzak, dişleri aralıklı kalacak şekilde kapanır ve bu sayede yaprakta yer alan büyük av küçük aralıklardan kaçamazken, küçüklerin kaçmasına izin verilmiş olur. Bitkinin kapanı yalnızca üç kere tuzak kurabilir. Bitki bu nedenle avlarını tercih eder. Kapanın kapanma hızı, ışık, avın boyutu, nem miktarı ve genel yetişme koşulları gibi etkenlere bağlı olarak değişebilir. Böcek kapan bitkisinin üzerindeki avın kaçmak için çırpınma hareketi, bitkinin avını daha kolay bir şekilde sindirmesine yardımcı olmaktadır. Böcek kapan yaprağının içinde birçok asitli öz su ve küçük salgı bezleri bulunur. Bu sıvı böceği öldürerek yumuşak olan kısımları eritir. Kurumakta olan kapanlar bitkiye zarar vermemesi için kesilir. Her kapanın sadece bir kere ömrü yoktur. Yağmur suları kapanı asla tetiklemez. Yanlışlıkla kapanmış olan kapanlar yaklaşık olarak yarım saat sonra tekrar açılır.

Böcek kapan bitkiler, tohum üzerinden yetişir. Yaklaşık olarak dört veya beş yılda olgunluğa ulaşırlar. Doğru koşullarda yetiştiği zaman ise 20-30 yıl yaşayabilirler. Böcek kapan bitkisi, kış aylarında "dormancy" adı verilen bir kış uykusuna yatar ve bu uyku dönemlerinde kapanları kararır ve dökülür, yani bitki normal görünümünden uzaklaşır. Bahar geldiği zaman ise bitki tekrar yeni kapanlar oluşturarak eski görünümüne döner. Genç olan böcek kapan bitkisi ise ilk birkaç yıl kış uykusuna gerek duymaz.

Böcek kapan bitkisi, uygun bakım koşulları altında uzun yıllar yaşayabilir. Bitkinin sağlıklı kalabilmesi için şu noktalara dikkat edilmelidir: