Mayıs Böceği Zararları

Mayıs böceği, büyük olanları genel olarak kızıl kahverengi renge sahiptir. Larvaları ise tombul, beyaz ve kıvrık C şeklinde olmaktadır. Halk arasında "manas" ya da "kadı lokması" olarak da tanınır. Larvaların bedenlerinin son halkası oldukça gelişmiş ve şişmiş bir hale gelmiştir. Bu halkalar, içlerindeki besin sebebiyle siyahımsı bir görünüm alır. Havaların ısınmasıyla Nisan-Mayıs aylarında ergin böcekler topraktan çıkmaya başlarlar. Güneş battıktan sonra uçuşup ağaçlara konan ergin böcekler çiftleşerek yumurtalarını işlenmemiş ve üzeri otlanmış olan bahçelerde toprağa bırakırlar. Bir dişi ortalama olarak 60 yumurta bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar toplu şekilde yaşayıp otların köklerini kemirir ve yaklaşık 2 ay sonra kabuk değiştirerek ikinci dönem larva halini alırlar. İkinci dönem larvalar oburca beslenir. Sonbaharda kışı geçirmek amacıyla toprağın derinliklerine inerler; bu derinlik fındık ekim alanlarında yaklaşık 50 cm civarındadır.

Mart ve Nisan aylarında önemli zararlar yapacak bir beslenme başlar ve Haziran ayı başına kadar devam eder. Daha sonra bir kabuk daha değiştirerek üçüncü dönem larva halini alırlar. Üçüncü dönem larva süresi bir yıldır ve bu dönem içinde önemli zarar yapar. Temmuz ayında toprak yüzeyinden 15-35 cm derinlikte, toprak içinde bir yuva yaparak pupa olurlar. Eylül ayında ergin hale gelen pupalar, yuvayı terk etmez ve ertesi yıl ilkbahara kadar burada kalırlar. Bu şekilde yumurtadan çıkan birey, üç yıllık bir sürecin sonunda ergin hale gelir ve üç yılda bir döl verir. Erginler yapraklar ve çiçekler üzerinde beslenerek zarar yaparlar. Yoğun olarak bulundukları meyve ve orman ağaçlarını yapraksız bırakabilirler. Ancak zifin (sarı orman gülü) çiçeklerinin fazla olduğu yerlerde bu çiçekleri tercih ettiklerinden kültür bitkilerinde zararlı duruma geçmezler. Larvalar, birinci dönemlerinde toprak üstüne yakın olan otların kökleri üzerinde beslendiklerinden fındık ve fidanlıklarda zarar yapmazlar. Ancak ikinci döneme geçen larvalar hızla gelişir ve daha derinlere indiklerinden ot köklerinden uzaklaşarak ağaç ve ağaççıkların kökleriyle beslenirler. Fındıkların 1 cm çapına kadar olan köklerini kolayca koparıp saçak kökleri tahrip ederler. Daha sonra oluşan cılız sürgünler ve yoğun popülasyonlarda ana dallar, yaz sıcaklarında tüm fındık bahçelerinde yaygın olarak görülür. Fakat belli yerlerde mücadeleyi gerektirecek yoğunluktadır.

Ergin böcekler görüldükleri zaman toplanıp öldürülmelidir. Civarda zifin (sarı orman gülü) varsa ergin böceklerin bu bitkilerin çiçekleri üzerinde toplandığı unutulmamalıdır. Bahçe işlemesi esnasında görülen larvaların toplanıp öldürülmesi çok önemlidir. Kullanılan hayvan gübresi ve zuruf artıkları ile zararlıların fındık bahçelerine yaklaşmaması için bu tür gübre ve atıklar açık alanlarda uzun süre bekletilmemelidir. Kullanılan hayvan gübrelerinin temiz olmasına dikkat edilmelidir.

Mayıs böceği zararlarını en aza indirmek için çeşitli biyolojik ve kimyasal önlemler de alınabilir. Biyolojik mücadelede, doğal düşmanlar olan kuşlar, karıncalar ve bazı parazit böcekler kullanılabilir. Kimyasal mücadelede ise, özellikle larva döneminde uygun insektisitler kullanılmalıdır. Ayrıca, toprağın düzenli olarak işlenmesi ve havalandırılması, larva popülasyonunu azaltmada etkili olabilir.