Kanatlı Böcekler
Kanatlı böcekler, eklembacaklılar grubunda yer alan hayvan türleridir ve genel olarak böcek olarak adlandırılırlar. Yeryüzündeki hayvan türlerinin yaklaşık dörtte üçü böceklerden oluşmaktadır. Bu böceklerin bazıları kanatlara sahiptir. Vücudunda kanat bulunan her böcek, uçup uçmadığına bakılmaksızın, kanatlı böcek grubuna dahil edilir. Kanatlar genellikle böceklerin sırt bölgesinde bulunur ve uçmak veya korunmak amacıyla kullanılır. Böcekler genellikle iki kanatlıdır, ancak dört ila altmış beş kanatlı böcek türleri de bulunmaktadır. Kanatlı böcekler, tam başkalaşım ve yarı başkalaşım olmak üzere iki şekilde gelişirler.
Yarı Başkalaşım Gösteren Kanatlı Böcekler
- Kulağa Kaçanlar Takımı (Dermaptera): Bu böceklerin ön kanatları çok kısa ve deridendir. Arka kanatları ise şeffaf olup, uçmadıkları zaman bir yelpaze gibi kıvrılmış olur. Karın uçlarındaki iri kıskançlar dikkat çeker. Dermaptera böcekleri geceleri aktiftirler ve kurumuş, çürümekte olan otlarla beslenirler.
- Su Perileri Takımı (Odonata): Su kenarlarında bulunup, zarif uçuşları ile dikkat çeken renkli böceklerdir. Vücutları uzun ve incedir. Şeffaf damarlı kanatları çok büyüktür. Bu tür böceklerin gözleri çok iyi gelişmiştir. Odonata böcekleri oldukça iyi avcılardır.
- Beyaz Karıncalar Takımı (Isoptera): Grup halinde yaşayan böceklerdir. Grupları, kral, kraliçe, işçi ve asker sınıfından oluşur. Tropik bölgelerde yaşarlar. Büyük yaprak yığınları yaparak koloniler oluştururlar. Kurumuş ağaç ve odunları içten kemirerek zararlı olurlar.
- Düz Kanatlı Böcekler (Orthoptera): Otuz binden fazla türü bulunan düz kanatlı böcekler, ziraata zararlı olmaları bakımından oldukça önemlidir. Ön kanatları deriden olup, bu ön kanatların altında zar şeklinde olan arka kanatları kıvrılmış bir yelpaze şeklindedir. Ancak uçacakları zaman yelpazelerini açarlar. Karın uçlarında yumurta koyma boruları olan ovipozitörler bulunur. Hamamböcekleri, danaburnu ve çekirgeler bu takıma bağlıdır.
- Yarım Kanatlılar Takımı (Hemiptera): Bu tür böceklerin ön kanatlarının yarısı başka yapıda, diğer yarısı ise başka yapıda olur. Kaideye yakın tarafı kitinli, diğer tarafı ise zar şeklindedir. Alt kanatlarının tamamı zar şeklindedir. Ziraata zararlı olan birçok türü vardır. Ülkemizde hububat tarlalarında önemli zararlar oluşturan süne, yarım kanatlılar takımına aittir.
Tam Başkalaşım Gösteren Kanatlı Böcekler
- Kin Kanatlılar (Coleoptera): Böcek takımları arasında tür olarak en zengin olan kanatlı böceklerdir. Üst kanatları sert kitinli yapıda olup, alt kanatları ise zar şeklindedir ve dinlenme halinde diğerlerinin altında katlı olarak bulunur. Zararlı etkili türleri vardır, ancak bazı türleri faydalıdır.
- Sinir Kanatlılar (Neuroptera): Sinir kanatlılar, vücutlarını çatılar gibi örterler. Ancak kanat damarlarının sinir şeklinde yapısı vardır. Genellikle küçük böcekleri yerler ve bu yüzden faydalıdırlar.
- İki Kanatlılar (Diptera): Diğer böcek kanatlılar takımından iki kanatlı olmaları yönü ile ayrılırlar. İkinci çift kanatları halter şeklindedir. Halterler, Diptera böceğinin uçuş sırasında yön değiştirmesini sağlar. Karasinek bu türe aittir.
- Pul Kanatlılar (Lepidoptera): Vücutları ve kanatları kiremit şeklinde ve renkli pullarla kaplıdır. Bütün kelebekler bu takıma girmektedir. Kin kanatlılardan sonra en zengin olan türlerdir. Erginlerin ağız parçaları hortum şeklindedir. Larvalarına ise tırtıl adı verilir. Tırtıllar, pupa olduktan sonra ergin hale gelirler. Erginler balözü ile beslendikleri için zararsızdır. Ancak larvalar bitkilere büyük zararlar verebilir.
|
.jpg "Kulak Böceği Türleri ve Özellikleri")
.jpg "Şark Hamam Böceği Türleri ve Özellikleri")
Bu kadar çok tür kanatlı böcek varken, acaba hangi türler tarım için en zararlı olanlardır? Özellikle hububat tarlalarında ciddi zararlara sebep olan böcekler hangileridir?
Cevap yazMerhaba Akgiray,
Tarım için zararlı olan böcek türleri konusunda haklısın, bu konuda birçok tür mevcut. Özellikle hububat tarlalarında ciddi zararlara sebep olan böceklerden bazıları şunlardır:
1. Ekin Kamburböceği (Zabrus spp.): Bu böcek türü, buğday ve arpa gibi hububat bitkilerinin köklerine ve yapraklarına zarar verir.
2. Buğday Thripsi (Haplothrips tritici): Bu böcek türü, hububat bitkilerinin yaprak ve saplarına zarar vererek verimi düşürür.
3. Sapkıranlar (Cephus pygmaeus): Bu böcek türü, hububat bitkilerinin saplarına zarar vererek bitkinin devrilmesine ve verim kaybına sebep olur.
4. Kırmızı Un Kurdu (Tribolium castaneum): Bu böcek türü, depolanan hububat ürünlerine zarar vererek kalite kaybına yol açar.
Bu türler, tarım alanlarında ciddi zararlara sebep olabilirler ve kontrol altına alınması için düzenli olarak izlenmeleri gerekir.
Selamlar,