Dozdoz Böceği Üremesi

Dozdoz böceği, "Scarabaeidae" ailesine ait olup, "Melolonthinae" alt familyasındandır. Bu böcek, 38 mm'lik uzunluğuyla Melolonthinae familyasının en büyük örneklerinden biridir. Bilimsel adı Polyphylla fullo olan bu böcek, Türkiye'de Haziran Böceği, "Kadın Lokması" veya Dozdoz böceği olarak da adlandırılır. Vücudu sağlam olup, rengi genellikle koyu kahverengi veya siyaha yakındır ve hafif kırmızımsı tonlar içerebilir. Dış kabuğunda beyaz benekler şeklinde noktalar mevcuttur. Erkek böceklerin antenleri dişilere göre daha uzun olup, yelpaze şeklinde ve yedi parçalı bir yapıya sahiptir.

Yetişkin dozdoz böcekleri, haziran ayının ikinci haftasında veya temmuz ayının ilk yarısında, akşam üzeri güneş battıktan sonra uçar, çiftleşir ve toprağa girerek yumurtlarlar. Yumurtalarını toprağın 18-20 cm altına gruplar halinde bırakırlar. İlk günlerde mat krem renginde olan yumurtalar, zamanla pembemsi krem rengine dönüşür ve 2,8-3 mm boyutlarındadır. Yumurtalar temmuz sonlarında larvalara dönüşür. Larvalar büyük, etli ve sarımsı olup "C" harfi şeklindedir. Üstleri ince ve seyrek kıllarla örtülüdür, baş kısmı büyük ve öne doğru meyillidir. Göğüs kısmından çıkan üç çift bacakla toprağı kazarlar. Karnın son halkası diğerlerinden daha büyüktür. Olgun larva, toprakta ördüğü yuva içinde prepupa evresini geçirir ve aynı yuva içinde pupa olur. Pupalar 40-50 mm boyunda, koyu kahverengi renktedir. Ağustos ve eylül aylarında ikinci dönem larva olur ve köklerle beslenir. Mart ayında tekrar beslenir; mayıs sonu haziran ayı içinde üçüncü dönem larva haline gelirler. Bu dönem larvalar yaz boyu beslenir, kışı istirahat halinde geçirir ve ilkbaharda zarar vermeye devam eder. Genelde 2-2,5 yılda bir yavrulama döngüsü yaşarlar.

Dozdoz böcekleri çam ağaçlarının yapraklarıyla beslenirler ve ışığı severler. Haziran ve temmuz aylarında, güneş battıktan sonra kanatlanıp uçmaya başlarlar. Uçuşları oldukça ağırdır ve uçtuklarında yüksek ses çıkarırlar.

Dozdoz böceği, Kuzey Afrika ve Avrupa'da yaşar. Asıl yaşam alanları Orta ve Güney Avrupa'dır ve buralarda daha sık görülür. Ancak, neredeyse her yerde nadir görülen bir böcek türüdür. Çam ormanları, kumlu yerler veya üzüm bağlarında yaşarlar.

Bu böceğin larvası, asma bitkisinin köklerinde beslenir. Özellikle kumsal alanlarda yetişen bağlarda, asmanın toprak altı kısımlarını kemirerek zarar verirler. Kökleri zarar gören asmalar zamanla beslenemeyerek kurur. Özellikle genç bağlarda bulunan dozdoz böceği larvalarının çok fazla zararı olmaktadır. Zarar oranı %50-80 arasında değişebilir. Asma dışında, tek ve çok yıllık diğer bitkilere de zarar vermektedir.